Nowa perspektywa unijna na lata 2021-2027 – co warto wiedzieć?
Perspektywa unijna na lata 2021-2027 w większości przypadków obejmuje programy operacyjne, które stanowią kontynuację tych realizowanych w ramach poprzedniej perspektywy na lata 2014-2020. Ich finansowanie odbywa się z Wieloletniej Ramy Finansowej, odpowiedzialnej za wydawanie środków własnych UE. Programy krajowe i regionalne dofinansowywane są w sposób zbliżony do zasad przyjętych w minionej perspektywie – zarówno pod względem układu, jak i zakresu. Sam budżet na wsparcie poszczególnych krajów członkowskich UE zatwierdzono 21 lipca 2020 roku, zgodnie z Rozporządzeniem Rady 2020/2093. Dokument ten reguluje kwestie dotyczące Wieloletniej Ramy Finansowej, w ramach której dostępnych jest 1078 miliardów euro.
Cele nowej perspektywy unijnej
Do najważniejszych celów nowej perspektywy unijnej należy przede wszystkim zapewnienie wsparcia w tworzeniu i utrzymywaniu spójności gospodarczej, terytorialnej i społecznej, co stanowi główne założenie Europejskiego Zielonego Ładu. Fundusze mają też pozwolić na wprowadzenie Europejskiego Filaru Praw Socjalnych. Warunki korzystania z dofinansowania ze środków przyznawanych państwom członkowskim w ramach perspektywy 2021-2027 są na poziomie krajowym regulowane przez Umowę Partnerską, omawiającą kwestię programów partnerskich zatwierdzanych przez Radę Ministrów. Dla Polski planowane jest wsparcie w wysokości ponad 75 miliardów euro.
Realizowane programy operacyjne
Nowa perspektywa na lata 2021-2027 uwzględnia wiele różnych programów na poziomie krajowym i regionalnym. Poza Funduszem na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji, wszystkie stanowią przedłużenie programów realizowanych również w poprzednich latach. Na okres 2021-2027 zaplanowano fundusze europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, Polski Wschodniej i Rozwoju słonecznego, a także na rzecz infrastruktury, środowiska i klimatu, rozwój techniczny i rozwój społeczny. Dostępne są też programy specjalne, takiej jak Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej, Program Pomoc żywnościowa i Program Ryby. Oprócz tego na lata 2021-2027 zaplanowano 16 programów regionalnych.
Rozwój krajów członkowskich
Nowa Perspektywa Unijna na lata 2021-2027 daje krajom członkowskim ogromne możliwości rozwoju, a także stanowi realne wsparcie dla przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego, ośrodków innowacji, partnerów społecznych czy uczelni. Wsparcie w jej ramach przeznaczone będzie przede wszystkim na transformację gospodarki w stronę niskiej emisyjności, przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, wprowadzanie innowacji oraz walkę ze skutkami pandemii COVID-19. Pozyskiwanie funduszy unijnych wymaga spełnienia różnych formalności, dotyczących m.in. wypełnienia i złożenia wniosku. Wsparcie w tym zakresie oferuje InnovaTree. Firma zapewnia profesjonalną pomoc w pozyskiwaniu funduszy unijnych, obejmującą opracowanie modelu projektu oraz przygotowanie pełnej dokumentacji konkursowej.
Next Generation EU i Fundusz Sprawiedliwej Transformacji
Unia Europejska uwzględniła przy tworzeniu nowej perspektywy zmiany, które wywołała na świecie pandemia COVID-19. Nadzwyczajnym instrumentem finansowym wobec kryzysu w państwach członkowskich jest Next Generation UE. Jego celem ma być przeciwdziałanie problemom społecznym i gospodarczym, odbudowanie wspólnoty oraz przygotowanie krajów na kolejne zagrożenia. Program ten ma umocnić instytucje ochrony zdrowia, a także pozwolić na przeprowadzenie transformacji energetycznej i cyfrowej. Do realizacji tych celów przeznaczone zostaną pożyczki pobierane na rynkach kapitałowych przez Komisję Europejską w imieniu wspólnoty. Znaczną część środków skierowano na finansowanie RRF, czyli Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. W Polsce pieniądze zostaną przeznaczone na realizację Krajowego Planu Odbudowy. Nowym instrumentem finansowym w ramach Next Generation jest Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, który a na celu zapewnienie wsparcia regionom zmagającymi się z licznymi wyzwaniami społeczno-gospodarczymi na skutek transformacji do stanu neutralności klimatycznej – głównie terenów górniczych z zamykanymi kopalniami.
